เซปักตะกร้อ ผู้เล่นไม่ได้รับอนุญาตให้ใช้มือในการเล่นลูกตะกร้อ และต้องใช้เท้า หัว เข่า และหน้าอกเพื่อสัมผัสลูกบอล เป็นที่นิยมทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศมาเลเซียซึ่งเรียกในท้องถิ่นว่า ‘เซปักรากา‘ และประเทศไทยที่เรียกว่า ‘ตะกร้อ‘ 

ย้อนกลับไปในศตวรรษที่ 15 โดยเวอร์ชันของเกมที่แตกต่างกันเล็กน้อยที่เล่นในส่วนต่างๆ ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อย่างไรก็ตาม ในช่วงทศวรรษที่ 1940 ได้มีการนำกฎกติกาชุดแรกมาใช้ และเกมนี้ใช้ชื่ออย่างเป็นทางการว่า เซปักตะกร้อ โดยมีISTAF ซึ่งเป็นสหพันธ์เซปักตะกร้อนานาชาติซึ่งควบคุมกีฬาทั่วโลก ซึ่งกีฬาดังกล่าวได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นทุกปี ปี. นอกเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เกมนี้ได้รับความนิยมเป็นพิเศษในสหรัฐอเมริกาและแคนาดาและประเทศตะวันตกอื่น ๆ ที่มีชุมชนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่สำคัญ

วัตถุประสงค์ของเกม

เป้าหมายของเกมคือการให้ทีมหนึ่งทำคะแนนได้มากกว่าฝ่ายตรงข้ามโดยทำให้ฝ่ายตรงข้ามทำผิด ส่งผลให้ได้รับคะแนน อย่างไรก็ตาม ในเกมเวอร์ชันที่แตกต่างกันเล็กน้อยที่เรียกว่า ‘Chin Lone’ ที่เล่นในเมียนมาร์ (พม่า) ทีมเล่นด้วยกันจริง ๆ เกมดังกล่าวถือเป็นศิลปะมากกว่าซึ่งเป้าหมายไม่ใช่เพื่อเอาชนะฝ่ายตรงข้ามใด ๆ แต่เพื่อรักษาความ น่าสนใจและสง่างามมากขึ้น

ผู้เล่นและอุปกรณ์

แต่ละทีมในเซปักตะกร้อประกอบด้วยผู้เล่นสามคน แต่ละคนเล่นตำแหน่งเฉพาะ เหล่านี้คือ ‘ทึกกง’ ซึ่งเป็นผู้เล่นที่ยืนไกลที่สุดในสนามและผู้เล่นด้านในซ้ายและด้านในขวาซึ่งเล่นใกล้ตาข่ายมากขึ้นในแต่ละด้านของสนาม

ลูกบอลที่ใช้ในเกมทำจากวัสดุสังเคราะห์หลายชนิด และลูกบอลทั้งหมดจะต้องได้รับการอนุมัติจาก ISTAF หากใช้ในการแข่งขัน ลูกบอลเป็นแบบ ‘ทอ’ และต้องประกอบด้วย 12 หลุม และ 20 ทางแยก และมีขนาดและน้ำหนักตามที่กำหนด

การแข่งขันจะต้องเล่นในสนามที่มีลักษณะคล้ายกับสนามแบดมินตันขนาด 13.4 x 6.1 เมตร โดยมีตาข่ายขึงไว้ตรงกลางที่ความสูง 1.5 เมตรสำหรับผู้ชาย และ 1.42 เมตรสำหรับผู้หญิง

การให้คะแนน

การให้คะแนนในเซปักตะกร้อนั้นค่อนข้างง่ายโดยฝ่ายจะได้รับแต้มทุกครั้งที่ฝ่ายตรงข้ามทำผิด ความผิด (ซึ่งส่งผลให้ฝ่ายค้านได้แต้ม) ได้แก่:

• ลูกตกพื้นก่อนจะเขาไปเล่น
• ลูกตะกร้อไม่ข้ามตาข่ายเวลาเสิร์ฟ
• ผู้เล่นคนในสัมผัสตาข่ายขณะขว้างลูกตะกร้อ
• ตะกร้อไม่ข้ามไปแดนฝ่ายตรงข้าม
• ลูกตะกร้อข้ามตาข่ายแต่ตกลงนอกเขตสนาม
• การเล่นตะกร้อเกิน 3 ครั้งติดต่อกัน
• การสัมผัสตะกร้อของฝ่ายตรงข้าม
• ลูกตะกร้อสัมผัสที่แขน
• การถือหรือจับลูกตะกร้อ
• ลูกตะกร้อสัมผัสเพดานหรือวัตถุอื่นใด

ชนะเกม

เกมเซปักตะกร้อฝ่ายแรกชนะสองเซต แต่ละเซตจะชนะโดยทีมที่ได้ 21 แต้มก่อน หากเสมอกันที่ 21-21 จะต้องเล่นไทเบรกเกอร์ โดยทีมแรกที่ขึ้นนำ 2 แต้มหรือทำได้ถึง 25 แต้มจะเป็นผู้ชนะ เนื่องจากลักษณะของเกมที่รวดเร็วและเป็นนักกีฬา จึงต้องใช้สมรรถภาพทางกาย ความยืดหยุ่น และการทำงานเป็นทีมในระดับที่ดีเพื่อให้ทีมประสบความสำเร็จในการชนะการแข่งขัน

กฎกติกาเซปักตะกร้อ

• การแข่งขันเซปัคตะกร้อจะเล่นโดยทีมละ 2 ทีม ทีมละ 3 คน
• การแข่งขันควรเล่นในสนามที่มีขนาดและเครื่องหมายตามที่กำหนดโดย ITSAF โดยมีลูกตะกร้ออย่างเป็นทางการ
• ทีมที่จะเสิร์ฟก่อนจะถูกตัดสินโดยการโยนเหรียญก่อนเริ่มการแข่งขัน
• การเล่นเริ่มต้นเมื่อผู้เสิร์ฟถูกเพื่อนร่วมทีมโยนลูกตะกร้อ จากนั้นจะต้องเตะตะกร้อข้ามตาข่ายโดยให้เท้าข้างหนึ่งอยู่ในวงเสิร์ฟ
• ผู้เล่นสัมผัสลูกตะกร้อได้เฉพาะเท้า ศีรษะ เข่า และหน้าอกเท่านั้น การสัมผัสลูกตะกร้อด้วยมือหรือส่วนอื่น ๆ ของร่างกายอาจส่งผลให้เกิดความผิดและได้แต้มให้ฝ่ายตรงข้าม
• แต่ละทีมได้รับอนุญาตให้สัมผัสลูกตะกร้อได้สูงสุดสามครั้งเพื่อคืนตะกร้อข้ามตาข่ายโดยไม่ให้แตะพื้น
• การไม่คืนตะกร้อข้ามตาข่ายก่อนที่ลูกตะกร้อจะตกถึงพื้นส่งผลให้ฝ่ายตรงข้ามได้แต้ม
• ฝ่ายตรงข้ามจะให้คะแนนในเซปักตะกร้อเสมอจากความผิดพลาดของฝ่ายค้าน และสามารถทำได้หลายวิธี (ดูด้านบน)
• ทีมแรกที่ไปถึง 21 แต้มจะเป็นฝ่ายชนะ ทีมแรกที่ชนะสองเซ็ตถือเป็นผู้ชนะ